Dünya Bankası Altyapı Projelerinde Özel Şube İştirak 2022 Faaliyet Raporu yayınlandı. Rapora göre düşük ve orta gelirli ülkelerde PPP modeli altyapı projelerine yatırım taahhütleri 2021 yılına göre yüzde 23 arttı.
Kamu Özel Sektör İşbirliği Araştırma Merkezi Lideri Dr. Eyüp Vural Aydın, “Dünya Bankası KÖİ raporu, pandemi sonrası altyapı ihtiyacı nedeniyle artan yatırımları ve bu yatırımlarda özel sektörün varlığının arttığını ortaya koyuyor. Yakın gelecekte özellikle enerji, çevre, atık yönetimi ve bilişim sektörlerinde yeni KÖİ projelerini ülkemizde daha sık göreceğiz gibi görünüyor.”
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde altyapı projelerinde kamu ve özel sektör işbirliği artmaktadır. Dünya Bankası’nın Altyapı Projelerinde Özel Sektör Kuruluşu 2022 Faaliyet Raporu’na göre, düşük ve orta gelirli ülkelerde KÖİ modeli altyapı projelerine yatırım taahhütleri 2021 yılına göre yüzde 23 arttı. Proje sayısı 263’e ulaşırken, maliyeti 91,7 milyar oldu Amerikan doları. 2017-2021 ortasında gerçekleşen ortalama yatırım fiyatının yüzde 4 üzerinde olan bu rakam, trendin artış yönünde olacağını gösterdi.
“Türkiye’de enerji, çevre, atık yönetimi ve bilişim alanlarında PPP Projeleri göreceğiz”
Rapor hakkında yorum yapmak Kamu-Özel İş Birliği İşbirliği Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın, “ Dünya Bankası KÖİ raporu, pandemi sonrası altyapı ihtiyaçları nedeniyle yatırımlardaki artışı ve bu yatırımlarda özel sektörün varlığını ortaya koyuyor. Geçen yıl başlayan Rusya-Ukrayna krizi nedeniyle Avrupa ve Orta Asya coğrafyası yatırım açısından durgun bir yıl geçirse de, küresel düzeyde özel sektör ve kamu işbirliği trendinin artarak devam ettiğini görüyoruz.
Bu trendin öncelikle kalkınma hedefi olan ülkelerde görülmeye devam edeceğinin altını çizen Aydın, geleneksel olarak ulaşım altyapı projelerinin her zaman başı çektiğine işaret etti. “Ancak küresel iklim değişikliği ile birlikte elektrik, çevre, su ve yerel yönetimlerdeki projeler çok kısa sürede ulaşım altyapı projeleriyle rekabet edecek gibi görünüyor. Orta Asya’nın nispeten küçük ekonomisi olan Tacikistan’da 2022 yılında hayata geçirilen elektrikli araç şarj istasyonu PPP projesi bunun açık ve sevindirici bir göstergesi oldu. Yakın gelecekte ülkemizde özellikle enerji, çevre, atık yönetimi ve bilişim alanlarında yeni KÖİ projelerini daha sık göreceğiz gibi görünüyor.” konuşuyorum Aydın, 2022 yılında dünya çapında gerçekleştirilen toplam 91,7 milyar dolarlık toplam yatırımın yaklaşık yüzde ellisinin uluslararası finans kaynakları ile finanse edildiğinden hareketle küresel finansın yumuşak altyapı yatırımlarına yöneleceğini tahmin etmenin çok da zor olmayacağını sözlerine ekledi.
Rapordan notlar…
Dünya genelindeki yatırım taahhütleri şu şekilde sıralanıyor:
- Doğu Asya ve Pasifik: Son beş yılın ortalamasından yüzde 17 artışla 43,4 milyar ABD doları,
- Avrupa ve Orta Asya: 33,3 milyar USD,
- Latin Amerika ve Karayipler: Son beş yıllık ortalamaya göre yüzde 16 artışla 24,3 milyar ABD doları,
- Orta Doğu ve Kuzey Afrika: 2021 yılında yatırım bedelinde %214 artışla 2 milyar USD,
- Güney Asya: 13,9 milyar USD, 10 yılın en yüksek yatırım taahhüdü fiyatı,
- Sahra Altı: Son beş yılın ortalamasına göre yüzde 15 artış göstererek 4,9 milyar dolara ulaştı.
ulaşım başkanı; Sektör, 62,1 milyar dolarlık 85 proje ile toplam yatırım taahhüdünün yüzde 68’ini oluşturarak diğer segmentlere hakim oldu. Pandemi sonrası otoyol yatırımları artarak devam etti.
Enerji artıyor; Sektör, toplam yatırımların yüzde 28’ini oluşturan 136 proje ve 25,9 milyar ABD doları taahhütle yükselişini sürdürdü. Giderek, çevresel olarak sürdürülebilir seçeneklere odaklanan projelerin %85’i yenilenebilir enerji kaynakları üzerine olmuştur. 2022’de 120 projeden 113’ü yenilenebilir enerjiye odaklanırken, sadece sekiz proje geleneksel enerji sistemlerini takip etti.
Yatırımlar dış kaynaklarla finanse edildi; 2022 yılında kaydedilen 263 projeden 114 projenin çoğunluk hissesi (yüzde 44) yabancı kuruluşlar tarafından finanse edildi. Dış finansman enerji segmentine odaklandı ve 136 projenin 85’i (yüzde 63) bu sektörde yer aldı. Yatırım hacmine bakıldığında ise projelerin yüzde 34’ü (30 milyar dolar) yabancı kuruluşlar tarafından finanse edildi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
